USZKODZENIE CHRZĄSTKI

Dolegliwości narządu ruchu spowodowane uszkodzeniami chrząstki są częste, a dzięki coraz nowszym metodom diagnostycznym, również coraz częściej rozpoznawane. Choroby chrząstki postępują z wiekiem, oraz są konsekwencjami urazów – dlatego stają się dominującym problemem w chirurgii ortopedycznej.

Istnieje wiele systemów i skal, umożliwiających ocenę uszkodzeń widocznych w obrazie artroskopowym. Najpowszechniejszą jest skala chondromalacji kolana wg Outerbridge’a, która ocenia zmiany w chrząstce pod kątem ich głębokości.

Stopień I to rozmiękanie i obrzęk chrząstki,
Stopień II – pojawiają się szczeliny, które nie sięgają warstwy podchrzęstnej kości,
Stopień III – szczeliny sięgają warstwy podchrzęstnej, lecz kość jest pokryta jeszcze chrząstką,
Stopień IV uszkodzenie sięga warstwy podchrzęstnej kości i w dnie zmiany widoczna jest kość.

 

Czynnikami wpływającymi na stan chrząstki są:

 

• niestabilność stawu
• uszkodzenia łąkotek
• nieprawidłowy tor ruchu
• zaburzenia osi kończyn
• choroby ogólnoustrojowe i metaboliczne

 

Wprowadzenie techniki artroskopowej zmniejszyło inwazyjność leczenia skracając zarówno czas pobytu pacjenta w szpitalu jak i czas rehabilitacji. Zrozumienie fizjologii i patologii unikalnej tkanki, jaką jest chrząstka pozwala nam dziś wierzyć, że możliwe jest postępowanie, prowadzące do regeneracji powierzchni chrzęstnych z wytworzeniem tkanki o zbliżonych właściwościach mechanicznych. Należy jednak pamiętać, że odtworzenie chrząstki szklistej w pierwotnej postaci – jak przed uszkodzeniem, jest możliwe bardzo rzadko. Zazwyczaj udaje się osiągnąć pokrycie uszkodzenia blizną z chrząstki włóknistej, która ma nieco gorsze właściwości mechaniczne.

Celem strategicznym leczenia operacyjnego uszkodzeń chrząstki jest zmniejszenie lub wyeliminowanie bólu i poprawa lub normalizacja funkcji stawu. Dzisiejszy stan wiedzy na ten temat dostarcza nam szerokiej gamy rozwiązań operacyjnych, które można zastosować u pacjentów z ubytkami chrząstki.

 

Procedury chirurgiczne dotyczące chrząstki można podzielić na:

 

• powierzchowne – shaving, koblacja
• reparacyjne – przeszczepy chrzęstno-kostne
• regeneracyjne np. mikrozłamania i przeszczepy płatów okostnej z zastosowaniem komórek macierzystych
• substytucyjne – łaty z chrząstki hodowanej lub trójwymiarowe scaffoldy kolagenowe

 

Zastosowanie mezenchymalnych komórek macierzystych również jest obiektem wielu najnowszych badań. Mezenchymalne komórki macierzyste to pierwotne komórki, które otrzymuje się z żywej ludzkiej tkanki, takiej jak szpik kostny. Kiedy komórki macierzyste zostają umieszczone w odpowiednim środowisku, mogą dać początek komórkom podobnym do otaczającej je tkanki.